ЕСІЛ СУШАРУАШЫЛЫҒЫ АЛАБЫНЫҢ ЕҢ АЗ АҒЫНДЫСЫ

Авторлар

  • М.М. Молдахметов Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті

Кілт сөздер:

су шаруашылығы алабы, апаттық гидрологиялық құбылыстар, ең аз ағынды, ең аз орташа айлық су өтңмдері, ең аз тәуліктік су өтімдері, абсолюттік минимум

Аңдатпа

Зерттеу жұмысы Есіл алабы өзендерінің ең аз ағындысын бағалауға арналған. Есіл сушаруашылығы алабы өзендерінің ең аз ағындысының қалыптасуының кеңістіктік-уақыттық заңдылықтары қарастырылады. Қарастырылып отырған аумақтың қазіргі табиғи-антропогендік жағдайында өзендердің жазғы-күзгі және қысқы ең аз ағындысының өзгерісі бағаланды. Статистикалық параметрлер мен айырымдық интеграл қисықтарының көмегімен инструменталдық бақылау кезеңі үшін 30 күндік жазғы-күзгі және қысқы ең аз су өтімдері уақыттық қатарларының репрезентативтілігі анықталды. Қамтамасыздығы 50, 75, 80, 90, 95 и 97 % айлық және тәуліктік ең аз жазғы-күзгі ағынды бойынша 42 тұстама, қысқы кезең үшін 13 тұстама бойынша ең аз ағынды шамалары бағаланды. Бірқатар бекеттер бойынша бір қанша жылдар бойы сабалық уақыт кезеңінде ағындының жоқ болу мүмкіндігі есепке алына отырып бағаланды. Алынған статистикалық материалдар қарастырылып отырған аумақ бойынша ғылыми-зерттеу қорытындыларын жалпылауға негіз ретінде және практикалық мақсатта: гидротехникалық имараттарды жобалау, табиғи қауіп-қатерді бағалау және тиісті алдын алу шешімдерін қабылдау кезінде пайдалануға болады.

References

Владимиров А.М. Минимальный сток СССР. – Л.: Гидрометеоиздат, 1984. – 215 с.

Водные ресурсы России и их использование. – СПб.: ГГИ, 2008. – 600 с.

Водные ресурсы Казахстана: оценка, прогноз, управление. Том VII. Ресурсы речного стока Казахстана. Книга 1. Возобновляемые ресурсы поверхностных вод Западного, Северного, Центрального и Восточного Казахстана / Под ред. Гальперина Р.И. – АО «Национальный научно-технический холдинг "Парасат" Институт Географии. – Алматы, 2012. – 684 с.

Государственный водный кадастр. Многолетние данные о режиме и ресурсах поверхностных вод суши. Бассейны Иртыша, Ишима, Тобола. − Л.: Гидрометеоиздат, 1987. − Т.5, вып. 1. – 467 с.

Государственный водный кадастр Республики Казахстан. Многолетние данные о режиме и ресурсах поверхностных вод суши 1981–1990 гг. Бассейны рек Иртыш, Ишим, Тобол. – Алматы, 2002. − Книга 2,

выпуск 1, часть 1. – 284 с.

Государственный водный кадастр Республики Казахстан. Многолетние данные о режиме и ресурсах поверхностных вод суши 1991–2000 гг. Бассейны рек Иртыш, Ишим, Тобол. – Алматы, 2004. − Книга 1,

выпуск 1, часть 1. – 171 с.

Медеу А.Р., Мальковский И.М. Водные ресурсы Казахстана: оценка, прогноз, управление (концепция). Том I. АО «Национальный научно-технический холдинг "Парасат" Институт Географии. – Алматы, 2012. – 94 с.

Методические рекомендации по определению расчетных гидрологических характеристик при наличии данных гидрометрических наблюдений. Нижний Новгород, 2007. – 134 с.

Методические рекомендации по определению расчетных гидрологических характеристик при недостаточности данных гидрометрических наблюдений. СПб: Ротопринт ГМЦ РФ ААНИИ, 2007. – 66 с.

Методические рекомендации по оценке однородности гидрологических характеристик и определение их расчетных значений по неоднородным данным. СПб: Нестор-История, 2010. – 162 с.

Научно-прикладной справочник: Основные гидрологические характеристики рек бассейна Камы / Коллектив авторов: под редакцией Георгиевского В.Ю. – ФГБУ ГГИ Санкт-Петербург, 2015. [Электронный ресурс] – URL: https://istina.msu.ru/publications/book/20304652/

Научно-прикладной справочник: Основные гидрологические характеристики рек бассейна Верхней Волги / Коллектив авторов: под редакцией Георгиевского В.Ю. – ФГБУ ГГИ Санкт-Петербург, 2015. [Электронный ресурс] – URL: https://istina.msu.ru/publications/book/20305524/

Определение основных расчетных гидрологических характеристик. СП 33-101-2003. − М.: Госстрой России, 2004. – 71 с.

Пособие по определению расчетных гидрологических характеристик. − Л.: Гидрометеоиздат, 1984. – 448 с.

Разработка географических основ водной безопасности Республики Казахстан в условиях климатических и антропогенных изменений речных вод (водохозяйственные бассейны Ертисский, Есильский, ТобылТоргайский, Нура-Сарысуский, Жайык-Каспийский): Отчет о НИР. – Алматы: ДГП на ПХВ «Научно-исследовательский институт проблем экологии» РГП на ПХВ «КазНУ имени аль-Фараби» фундаментальные

исследования в области естественных наук, 2014. – 207 с.

Ресурсы поверхностных вод СССР. Т. 15. Вып. 2. Основные гидрологические характеристики (за 1963–1970 гг. и весь период наблюдений). Бассейны Иртыша, Ишима, Тобола. −Л.: Гидрометеоиздат, 1977. – 383 с.

Ресурсы поверхностных вод СССР. Т. 15. Вып. 2. Основные гидрологические характеристики (за 1971–1975 гг. и весь период наблюдений). Бассейны Иртыша, Ишима, Тобола. − Л.: Гидрометеоиздат, 1980. – 291 с.

Толеубаева Л.С. Водообеспеченность Республики Казахстан: состояние и перспективы. Том XXI. – АО «Национальный научно-технический холдинг "Парасат" Институт Географии. – Алматы, 2012. – 238 с

Жарияланды

2023-02-16

How to Cite

Молдахметов, М. (2023). ЕСІЛ СУШАРУАШЫЛЫҒЫ АЛАБЫНЫҢ ЕҢ АЗ АҒЫНДЫСЫ. Гидрометеорология және экология, (1), 64–79. Retrieved from https://journal.kazhydromet.kz/index.php/kazgidro/article/view/89

Журналдың саны

Бөлім

ГИДРОЛОГИЯ