ЖЫЛДЫҢ СУЫҚ КЕЗЕҢІНДЕ ПАВЛОДАР, ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН ЖӘНЕ АЛМАТЫ ОБЛЫСТАРЫНЫҢ ТЕМПЕРАТУРАЛЫҚ РЕЖИМІНЕ КЕЙБІР АТМОСФЕРАЛЫҚ ӘСЕР ЕТУ ОРТАЛЫҚТАРЫНЫҢ ЫҚПАЛЫН БАҒАЛАУ
Кілт сөздер:
атмосфералық циркуляция индекстері, ауа температурасы, корреляциялық талдау, географиялық орналасуыАңдатпа
Сібір антициклоны, Арктикалық тербеліс, Оңтүстік тербеліс, Солтүстік-Атлантикалық тербеліс және Үнді мұхитының дипольі сияқты атмосфералық әсер ету орталықтарының Қазақстанның зерттеліп жатқан аймақтарындағы суық кезеңдегі температура режиміне әсері талданады. Бұл әсердің маңызы зор аймақтары анықталды. Зерттеуге алынған аймақтың өзгермелі климаты жағдайында атмосфераның кейбір әсер ету орталықтарының қарқындылығы мен орналасқан жерінің өзгеру сипаты зерттелді.
References
Барашкова Н.К., Кужевская И.В., Поляков Д.В. Классификация форм атмосферной циркуляции. – Томск: Издательство Томского университета, 2015. – С. 15-20.
Ежегодный бюллетень мониторинга состояния и изменения климата Казахстана: 2018 год. – Астана, 2019. – 53 с.
Киктев Д.Б., Круглова Е.Н., Куликова И.А. Крупномасштабные моды атмосферной изменчивости. Часть I. Статистический анализ и гидродинамическое моделирование // Метеорология и гидрология. – 2015. – № 3. – С. 5-22.
Конюкова Л.Г., Орлова В.В., Швер Ц.А. Климатические характеристики СССР по месяцам. – Л.:Гидрометеоиздат, 1971. – 144 с.
Крыжов В.Н. Байесовый подход к вероятностному прогнозу зимней фазы Арктической осцилляции // Труды Гидрометцентра России. –2017. – Вып. 366. – С. 51-56.
Сводное ежегодное сообщение о состоянии и изменении климата на территориях государств-участников СНГ за 2018 год, – Москва, 2019. – 57 с.
Теория общей циркуляции атмосферы: учебное пособие / Переведенцев Мохов Ю.П., Елисеев И.И., Елисеев А.В. и др.; науч. ред. Наумов Э.П. – Казань: Казан. ун-т, 2013. – 224 с.
Barnston A.G. and Livezey R.E. Classification, seasonality and persistence of low-frequency atmospheric circulation patterns. – Mon. Wea. Rev., 1987, vol. 115. – Pp. 1083–1126.
Dole R.M., Gordon N.D. Persistent anomalies of the extratropical Northern Hemisphere wintertime circulation: Geographical distribution and regional persistence characteristics. – Mon. Wea. Rev., 1983, vol. 111. – Pp. 1567–1586.
Frederiksen J.S. and Branstator G.Seasonal variability of teleconnection patterns. – J. Atmos. Sci., 2005, vol. 62. – Pp. 1346—1365.
Hameed S., and Piontkovski S. The Dominant Influences of the Icelandic Low on the Position of the Gulf Stream Northwall. Geo. Res. Lett., 31, 1-4. – 2004.
J. Bjerknes. A possible response of the atmospheric Hadley circulation to equatorial anomalies of ocean temperature, Manuscript received January 18, – 1966.
John N., Scott S., Suim T., Wittoya K. North Atlantic Oscillation (NAO) / Arctic Oscillation (AO). Department of Meteorology SJSU. [Электрон. ресурс]. – 2008. – URL: http://www.met.sjsu.edu (Дата обращения 21.04.2019 г.)
Kalnay E. et al., 1996: The NCEP/NCAR 40-Year Reanalysis Project. Bull. Amer. Meteor. Soc.,77, 437–471. [Электрон. ресурс]. – http://dx.doi.org/10.1175/1520-0477(1996)077<0437:TNYRP>2.0.CO;2
Kunihiko Kodera, Yuhji Kuroda, Steven Powson. Stratospheric suddenwarming and slowly propagating zonal-mean zonal wind anomalies // J.Geophys. res. – 2000. – №105. – Pp. 12351 – 12359.
Lau K.M., Sheu P.J., and Kang I.S. Multiscale low-frequency circulation modes in the global atmosphere. – J. Atmos. Sci., 1994, vol. 51. Pp. 1169–1193.
Lau N.C. A diagnostic study of recurrent meteorological anomalies appearing in a 15-year simulation with a GFDL GCM. – Mon. Wea. Rev., 1981, vol. 109. Pp. 2287– 2311.
Syed Muhammad Fahad Riaz, Muhammad Jawed Iqbal, Mirza Jawwad Baig. Influence of Siberian High on temperature variability over northern areas of South Asia // Article in Meteorology and Atmospheric Physics,
May 2017. – Pp. 17
WALKER, G. T. (1924). Correlation in seasonal variations of weather. IX. A further study of world weather. Memoirs of the Indian Meteorological Department 24 (Part 9). –Pp. 275–332
