ЭЛЬ-НИНЬО ҚҰБЫЛЫСЫ ЖӘНЕ КАСПИЙ ТЕҢІЗІ ДЕҢГЕЙІНІҢ АУЫТҚУЫ
Кілт сөздер:
оңтүстік осцилляция индексі, кросс-вейвлет, вейвлет-коварианттік, жергілікті мерзімділікАңдатпа
Вейвлет-талдауы көмегімен Каспий теңізі деңгейінің ауытқуымен Эль-Ниньо және Ла-Ниньо құбылыстарының арасындағы мүмкін болатын тәуелділік зерттелді. Кросс-вейвлет (XWT) және вейвлет-коварианттік (WTC) әдісін қолдану, 14...16 жыл масштабында осцилляция индекстерінің өзгерістері теңіз деңгейінің өзгерістерінде кейбір кешігулермен байқалатынын көрсетті.
References
Бышев В.И., Нейман В.Г., Пономарев В. И. и др. Роль глобальной атмосферной осцилляции в формировании климатических анома-лий дальневосточного региона // Доклады РАН. – 2014. – Том 458. – № 1. – С. 92-96
Мамедов Р.М. Гидрометеорологическая изменчивость и экогео-графические проблемы Каспийского моря. – Баку: Элм, 2007. – 453 c.
Arpe K., Bengtsson L., Golitsyn G. S. et all. Connection between Cas-pian Sea level variability and ENSO // Geophysical research letters. – 2000. – Vol. 27, №17. – Р. 2693-2696.
Baddoo T.D., Guan Y., Zhang D. at al. Rainfall Variability in the Huangfuc-huang Watershed and Its Relationship with ENSO // Water. – 2015. – №7. – Р. 3243-3262.
Grinsted A., Moore J.C., Jevrejeva S. Application of the cross wavelet transform and wavelet coherence to geophysical time series [Электрон. ресурс]. – 2011. – URL: http://noc.ac.uk/using-science/crosswavelet-wavelet-coherence (дата обращения: 11.02.2017)
Stepanov V.N., Zuo H. and Haines K. The link between the Barents Sea and ENSO events simulated by NEMO model // Ocean Science. – 2012. – №8. – Р. 971-982.
Wang Z., Wu D., Chen X., Qiao R. // Adv. Atmos. Sci. – 2013. – V.30. – №5. – P. 1491-1506.
Ward P.J., Jongman B., Kummu M. et al. Strong influence of El Nino Southern Oscillation on flood risk around the world // Proc. Natl. Acad. Sci. USA – 2014. – № 111. – Р. 15659-15664.
Zebiak, S.E.; Orlove, B.; Muñoz, Á.G. et al. Investigating El Niño-Southern Oscillation and society relationships. Wiley Interdiscip // Rev. Clim. Chang. – 2015. – №6. – Р. 17-34.
