ГЕОДИНАМИКАЛЫҚ ҚҰБЫЛЫСТАР ЖӘНЕ ЖЕР АТМОСФЕРАСЫНЫҢ ҒАЛАМДЫҚ ТЕМПЕРАТУРАСЫ
Аңдатпа
Соңғы 20 жылдың ішіндегі Жердің геодинамикалық құбылыстары мен ғаламдық температура түрлендірмелерінің арасындағы мүмкін болатын байланыс қарастырылды. Күшті жер сілкіністерінен кейін шамамен баяулығы 0,5...1 жылды құрайтын атмосфера температурасының көтерілуі орын алды. Бұл жер қабатының күшті сейсмотектоникалық кернеулердің әрекет ету кезінде ұлғаятын көмір бассейндеріндегі метанның эмиссиясымен түсіндіріледі. Осы көмір метаны нәтижеде қызған газ ретінде ғаламдық температураның көтерілуіне ықпалын тигізеді деп жорамалданады. Көмір метаны эмисиясын есептеу бойынша әрекеттегі ережелерді қайта қарау қажеттілігі белгіленді. Метанның осы геодинамикалық эмиссиясы оларға әсерін тигізген себептер бойынша антропогенді және оларды тудырған күштер бойынша табиғи құбылысқа келетін сияқты.
References
Беляшова Н.Н., Михайлова Н.Н., Соколова И.Н. Центральный и Восточный Казахстан // Землетрясения Северной Евразии в 1996 году. – М.: ОИФЗ РАН, 2002. – С. 71-75.
Гарагаш И.А., Хайдаров М.С. Модель развития сейсмотектонического процесса в зоне тектонического разлома перед сильным землетрясением // Междуведомственный геофизический комитет при президиуме АН СССР, Результаты исследований по международным геофизическим проектам, В сб. Сейсмологические исследования № 11, М.: 1989. – С. 88-97.
Жекамухов М.К., Жекамухова И.М. К проблеме внезапных выбросов угля и газа в шахтах. // Электронный журнал «ИССЛЕДОВА-НО в РОССИИ», С. 526-538. http://zhurnal.ape.relarn.ru/articles/2003/045.pdf
Нурмагамбетов А.Н. Техногенные сейсмические явления, связанные с разработкой и эксплуатацией месторождений твердых полезных ископаемых, нефти и газа. // Геология и охрана недр Казахстана. 2010. – № 1.
Хайдаров М.С. Очаговые спектры землетрясений Северного Тянь-Шаня и пространственно-временные вариации угловой частоты: Диссертация … канд. физ.-мат. наук / Институт физики Земли им. О.Ю. Шмидта АН СССР. – М., 1986. – 149 с.
