ЖАЙ-КҮЙІ, ПРОБЛЕМАЛАРЫ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ БОЛЖАУ СЕЛ ДОЖДЕВОГО ГЕНЕЗИСІ
Кілт сөздер:
сел, жаңбыр, қар сызығы, ауа температурасы, жауын-шашын қабаты, болжам, әдісАңдатпа
Мақалада келтірілген қысқаша ретроспективті талдау зерттеулер орындалған сапасын арттыру мақсатында қысқа мерзімді болжау сел дождевого генезисі. Келтірілген деректер көрсеткендей, елеулі прогресс болжау сел қол жеткізу мүмкін ғана ұлғайған кезде өзін-өзі ақтауын болжау қарқындылығы мен ұзақтығы, сұйық жауын-шашын, есепке алу ережелері маусымдық қар сызығының уақытын қысқарту, предупрежденности туралы сел қаупі.
References
Абшаев М.Т. Автоматизированная система обработки радиолока-ционной информации для активного воздействия на градовые про-цессы // Труды ЦКБ ГМП. – 1996. – №4. – С. 80-90.
Будагов Б.А., Сафаров С.Г. Селевые явления на южном склоне Большого Кавказа и гидрометеорологические факторы их форми-рования // Известия РАН. Серия географическая. – М.: Наука, 2008. – №2. – С. 116-121.
Кавецкий С.П., Гулина В.Р. Пособие по прогнозированию селео-пасности. – Алма-Ата, 1960. – 59 с.
Киренская Т.Л. О прогнозировании ливневых селей в Заилийском Алатау // Селевые потоки. – М.: Гидрометеоиздат, 1985. – №9. – С. 77-84.
Коротаев Г.А. Опыт измерения осадков в горах радиолокационным методом // Труды КазНИГМИ. – 1969. – Вып. 37. Исследования облаков и осадков в Казахстане. – С. 62-77.
Литовченко А.Ф. Экспериментальное изучение элементов водного баланса горных водосборов. – Киев: Вища школа, 1986. – 187 с.
РД 11-814-84. Рекомендации по проектированию противоселевых защитных сооружений. – М.: Гидропроект, 1985. – 110 с.
Сейнова И.Б., Золотарев Е.А. Ледники и сели Приэльбрусья. (Эво-люция оледенения и селевой активности). – М.: Научный мир, 2001. – 204 с.
Степанов Б.С., Хайдаров А.Х., Яфязова Р.К. Механизмы, приводя-щие к формированию селей дождевого генезиса в высокогорной зоне Заилийского Алатау // Гидрометеорология и экология. – 2001. – №1-2. – С. 74-81.
