СТОХАСТИКАЛЫҚ БОЛЖАМ ӘДІСІН СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАННЫҢ ӨЗЕН БАССЕЙНДЕРІНЕ ҚОЛДАНУ
Кілт сөздер:
стохастикалық модельдеу, гидрологиялық болжам, ағынның тәуліктік қабаттары, статистикалық сипаттамалар, Солтүстік Қазақстанның өзендеріАңдатпа
Бастапқы статистикалық моменттер үшін дифференциалдық теңдеулер жүйесін шешуге негізделген стохастикалық фондық болжам әдісі қарастырылды. Әдіс Есіл және Тобыл бассейндерінің өзендеріне қолданылды. Бірінші және екінші бастапқы моменттерді тексеру болжамдары су тасқыны кезеңіне тәуліктік күнбұрындылығымен жасалды. Бірінші момент екіншісіне қарағанда сенімді болатындығы анықталды. Осындайста тистикалық сипаттамалардың болжамы Қазақстан экономикасы секторларының өндірістік функциялары үшін қажетті қамтамасыздық қисықтарын шығаруға мүмкіндік береді.
References
Баймаганбетов А.Е., Гайдукова Е.В. Применение метода стохастического фонового прогноза к речным бассейнам Казахстана // Гидрометеорология и экология. Ученые записки Российского государственного гидрометеорологического университета. – № 59. – 2020. – С. 41-50.
Виноградов Ю.Б., Виноградова Т.А. Математическое моделирование в гидрологии. – М: Академия, 2010. – 298 с.
Гайдукова Е.В., Шаночкин С.В., Москалюк М.А. Учет испарения при математическом моделировании речного стока // Ученые записки Российского государственного гидрометеорологического университета. –№ 52. – 2018. – С. 79-87.
Георгиевский Ю.М., Шаночкин С.В. Гидрологические прогнозы. –СПб.: изд. РГГМУ, 2007. – С. 190-191.
Коваленко В.В., Гайдукова Е.В., Девятов В.С. Фоновое прогнозирование процесса формирования суточных вероятностных стоковых характеристик // Ученые записки Российского государственного гидрометеорологического университета. – № 18. – 2011. – С. 10-20.
Коваленко В.В., Викторова Н.В., Гайдукова Е.В. Методические указания по дежурству в учебном бюро гидрологических прогнозов. – СПб.: изд. РГГМУ, 2013. – 30 с.
Коваленко В.В., Викторова Н.В., Гайдукова Е.В. Моделирование гидрологических процессов. Изд. 2-е, испр. и доп. Учебник. – СПб.: изд. РГГМУ, 2006. – 559 с.
Коваленко В.В. Обеспечение устойчивости моделирования и прогнозирования речного стока методами частично инфинитной гидрологии. СПб: изд. РГГМУ, 2011. – 107 с.
Кротов В.Ф. Основы теории оптимального управления. – М.: Высш. шк., 1990. – 431 с.
Методические рекомендации по оценке обеспеченных расходов проектируемых гидротехнических сооружений при неустановившемся климате / Под ред. В.В. Коваленко. – СПб: изд-во РГГМУ, 2010. – 51 с.
Сатенбаев Е.Н., Ибатуллин С.Р., Балгабаев Н.Н. Водопотребление отраслей экономики Казахстана: оценка и прогноз. – Алматы, 2012. – 262 с.
Kovalenko V.V., Gaidukova E.V. Influence of climatological norms of the surface air temperature on the fractal dimensionality of the series of long-term river discharge // Doklady Earth Sciences. – 2011. – V. 439. –№ 2. – P. 1183-1185.
