ТОБЫЛ ӨЗЕНІ АҒЫНЫНЫҢ ЖЫЛ ІШІНДЕГІ ТАРАЛУЫНА АНТРОПОГЕНДІК ӘСЕРДІ БАҒАЛАУ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2023-109-2-6-16Кілт сөздер:
есептік кезең, жылдық ағынды, жылішілік ағынды, интегралдық қисық, статистикалық сипаттамалар, шаруашылық іс-әрекет, су тұтынушылар, суды пайдалану.Аңдатпа
Мақалада Тобыл өзенінің су ресурстарын шаруашылық қажеттіліктерге пайдалану және суды алу туралы мәлеметтер 2000...2021 жылдар аралығы деректері талданған.
Шаруашылық әсердің Тобыл өзенінің жылдық ағынына және жыл ішілік ағынына әсерін бағалау мақсатында бүкіл бақылау кезеңі табиғи кезеңге (1938 жылдан 1964 жылға дейін, яғни Қаратомар су қоймасы салынғанға дейін) және 1965 жылдан бастап бұзылған кезеңге бөлінген. Қарастырылып отырған кезеңде Тобыл өзенінің орташа жылдық су ресурстары, сондай-ақ өзеннің көктемгі ағыны табиғи сумен салыстырғанда азайып, жаз және күз айларында өзендегі су ағыны артқаны анықталды.
References
Соцкова А.М., Позаченок Е.А., Калинчук И.В. Водный кризис – Глобальная проблема цивилизации // Уч. записки Таврического Национального университета им. В.И. Вернадского, серия География. Том 26 (65). – 2013. – № 3. – С. 192-199.
Дмитриев K., Твердовский А., Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан Комитет по водным ресурсам Производственный кооператив «Институт Казгипроводхоз» // Схема Комплексного использования и охраны водных ресурсов бассейна р. Тобол на территории Республики Казахстан. Том IV Предупреждение и снижение риска вредного воздействия вод. Мероприятия. – Алматы, 2006. – 8 c.
Определение основных проблем для рассмотрения Тобол – Торгайским Бассейновым Советом по разработанной «Cхеме комплексного использования и охраны водных ресурсов». [Электронный ресурс] URL:http://cawater-info.net›bk/water_law/pdf/ospanbekova_… (Дата обращения 10.03.2023).
Тобыл өзені көктемгі ағындысына антропогендік өзгерістердің әсерін бағалау. [Электронный ресурс] URL:https://cyberleninka.ru/article/n/tobyl-zeni-k-ktemgi-a-yndysyna-antropogendik-zgeristerdi-serin-ba-alau (Дата обращения 15.03.2023).
Барисас А.Ю. К вопросу о чувствительности некоторых порядковых критериев к систематическим различиям эмпирических рядов / Вопросы гидрологии суши. – 1981. – Вып. 74. – С. 59-63.
Молдахметов М.М., Арыстамбекова Д.Д. Тобыл өзенінің ағындысына адамның шаруашылық іс – əрекетінің тигізетін əсерін бағалау // Вестник КазНУ. Серия географическая. – 2007. – № 1 (24). – С. 62-72.
Charles T. Haan. Statistical methods in hydrology. – The Lowa State University Press, 1977. – 378 p.
Государственный водный кадастр. Многолетние данные о режиме и ресурсах поверхностных вод суши. 1991-2000 гг. Книга 1. Часть 1. Реки и каналы. Вып. 1. Бассейн рек Иртыш, Ишим, Тобол (верхнее течение) – Алматы, 2004. – 191 с.
Ресурсы поверхностных вод районов освоения целинных и залежных земель, Кустанайская область Казахской ССР. – Л.: Гидрометеоиздат, 1959. – Вып. 2. – 710 с.
Государственный водный кадастр. Ежегодные данные о режиме и ресурсах поверхностных вод суши. 2001-2012 гг.. Часть 1. Реки и каналы. Часть 2. Озера и водохранилища. Вып. 1. Бассейн рек Иртыш, Ишим, Тобол – Алматы, 2002-2014 гг.
