У ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН БАЛЫҚ ӨТКІЗУ ҚҰРЫЛЫМДАРЫНЫҢ ЖАҢА КОНСТРУКЦИЯЛАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2022-106-3-14-21Кілт сөздер:
гидротехникалық құрылылымдар, балық өткізу құрылымдары, тоғандық балық өткізгіш, резервуар, әуізАңдатпа
Ғылыми жұмыста балық өткізу құрылымдарының жаңа конструкциялары және оларды жетілдіру мәселелері келтірілген. Балық өткізу құрылымдарының тобын дұрыс таңдау оларды жобалаудың маңызды кезеңі болып табылады. Айта кету керек, құрылым тобын таңдау негізінен балықтардың трактінің бүкіл ұзындығы бойынша өту мүмкіндігін ескере отырып, орналасу және құрылымдық себептермен емес, техникалық және экономикалық салыстыру негізінде жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасында соңғы кездері балық шаруашылығын дамытуға аса қатты көңіл бөлініп жатыр. Соның бір айғағы ретінде ЖОО ғалымдары мен докторанттарының осы салада жасап жатқан еңбектерін айтуға болады. Елімізде балықтардың өсіп өнуіне жағдай жасау үшін балық өткізу және балық қорғау құрылымдарын жасау қажет. Қалай десек те, бізге балық шаруашылығын дамытуға қатысты жаңа жүйе керек-ақ. Өйткені, балық шаруашылығында бүгінде береке болмай тұр. Нақты айтқанда су бар, балық аз. Бар мәселе осында. Өңірде балық өсіруге қолайлы бірнеше су айдындарымыз бола тұра, облыс тұрғындарының сұранысын қанағаттандыра алмауымыз қынжылтады. Аймақ экономикасының негізін құрауы тиіс нақ осы салаға қосымша табыс көзі немесе қосалқы шаруашылық ретінде қарайтын болсақ, мәселенің бүгін-ертең шешілмейтіні анық.
References
Informacionnaja strаnica novostej [Jelektronnyj resurs] https://baq.kz/ news/othernews/prezident-ekologiya-zhne-tabi-i-resurstar-ministrin-abyldady.
Informacionaja starnica novostej [Jelektronnyj resurs] https://oinet.kz/e/action/ShowInfo.php?classid=1&id=23408
Rozanov N.P.Hydraulic engineering structures. - M.: Agropromizdat, 1985, pp.373-375, fig. 13.9.
Shkura V.N. Fish-passing structures of low-pressure hydraulic units. Novocherkassk: Don, 1979, pp.24-65.
Utility model Patent. Pond fish-passing facility /Koibakov S.M., Dzholdasov S.K., Zholamanov N.Zh., Smilov B., Rustem E. No. 4098 dated 7.06.2019
Utility model Patent. Fish-passing facility /Zholamanov N.Zh., Koibakov S.M., Dzholdasov S.K., Smilov B., Rustem E. No. 3883 dated 05.12.2018
Lavrov N.P., Loginov G.I., Korzhavin N.V. Methods of fish protection during water intake from mountain rivers into irrigation and hydropower systems. //Architecture and construction: Collection of scientific tr. B.: KRSU, 2003. pp. 268-274.
Vvedensky O.G. Movement of water in a tray through a hydraulic structure / O.G.Vvedensky // Thesis report of the conference on the results of scientific research. works of MarGTU (April 19-21, 1999). – Yoshkar-Ola: MarGTU, 1999. – pp. 53-56. – Dep. in VINITI 25.08.99, No. 2712 - V99.
