СУ БАҒДАРЛАМАСЫНДАҒЫ ӘЙЕЛДЕР: ҚЫРҒЫЗСТАН ҚАРАСУЫ АУДАНДАҒЫ СУ ПАЙДАЛАНУШЫЛАР ҚАУЫМДАСТЫҒЫНЫҢ МЫСАЛЫНДА
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2023-109-2-34-51Кілт сөздер:
әйелдер, су пайдаланушылар қауымдастығы, қатысу, білім, Қарасу ауданы, ҚырғызстанАңдатпа
Зерттеудің мақсаты – Қарасу ауданының Су пайдаланушылар қауымдастығындағы әйелдердің білім деңгейін және қатысуын зерттеу және оның нәтижелері бойынша Су пайдаланушылар қауымдастығындағы әйелдердің рөлін арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу.
Бұл зерттеуде Қарасу ауданының әр жерінде орналасқан бес су пайдаланушы қоғамдастықтың далалық зерттеулері пайдаланылады. Әйелдердің білім деңгейін және олардың ЖСҚ-ға қатысуын зерттеу үшін әр ЖСҚ-дан 10 әйелден сауалнама жүргізілді. Далалық зерттеулер негізінде су пайдаланушы қауымдастықтардағы әйелдердің рөлін арттыру бойынша ұсыныстар әзірленді.
Қарасу аудандық су пайдаланушылар қауымдастығындағы әйелдердің көпшілігі отбасы мүшелерінің жұмысы арқылы немесе ауылдағы басшылық қызметтері арқылы Су пайдаланушылар қауымдастығына біріккен, бұл олардың қатысуын одан әрі арттырады. Кейбіреулердің кездесулерге күйеуі немесе еркек туыстары қатысады, сондықтан оларға өздері қатысудың қажеті жоқ. Басқалар келуге қызығушылық танытқанымен, олар бұл кездесулердің қашан және қайда өткенін білмеді. Әйелдердің толыққанды қатысуын қамтамасыз етудің негізгі ойыншысы ретінде әйелдер туралы қоғамның хабардарлығын арттыру маңызды. Дегенмен, сауалнамалар көрсеткендей, жоғары білімі бар фермер әйелдер орта білімі бар әйелдерге қарағанда ЖСҚ жиналыстарына жиі қатысады.
References
Abdullaev, I., Kazbekov, J., Manthritilake, H., Jumaboev, K. (2009). Water user groups in Central Asia: emerging form of collective action in irrigation water management. Water Resource Manage. DOI 10.1007/s11269-009-9484-4
Gafurchonova Sobina, Khalikova Shakhodat, Rasulova Khairiniso, Bobokhanova Muyassara (2018).Final report on conducting focus groups with women in target WUAs. Khujand.
Haile, A. & Nigussie, Likimyelesh & Barron, Jennie & Lefore, Nicole & Gowing, John. (2018). Gender Dimensions of Community-based Groundwater Governance in Ethiopia: Using Citizen Science as an Entry Point. IWMI Working paper 184 https://www.researchgate.net/publication/283665621_The_challenges_facing_women_in_the_water_sector_profession
Ivanova N. I., Askaraliev B. O., Frolova G. P., Belenko V. A. (2021). Problems of water resources management in irrigation systems of Kyrgyzstan in the conditions of market economy. http://www.nccr-north-south.ch/Upload/B.Askaraliev-Managing%20water%20resources_ru.pdf
Maphosa-Dube, Beatrice. (2010). The challenges facing women in the water sector profession. Africanus. 40. 40-52.
Osh Basin Water Management Department (2021). Legal document "Charter". Department of Water Use. Osh, Kyrgyzstan.
Sakhvayeva, E.P. (2020). Gender mainstreaming in the water resource sector of the Kyrgyz Republic. In A.V. Mitusov (ed.), Practical Outlook on Gender Issues in the Water Resources Sector. Almaty: KGU. 94 – 97 (Translation from Russian) doi: 10.29258/CAJWR/2020_Proc.eng
Abdykalykov O., Baizhumanov D., Osmonaliev A., Tulegabylov N., Kim A., Koichumanova K., Plesovskikh R., Turdubaeva Ch. (2010). National Statistical Committee of the Kyrgyz Republic:Department of Population and Housing Census. Regions of Kyrgyzstan. Bishkek.
