КІШІ КАВКАЗДЫҢ СОЛТҮСТІК-ШЫҒЫСЫНДАҒЫ (ƏЗІРБАЙЖАН РЕСПУБЛИКАСЫ КӨЛЕМІНДЕ) ЖЫЛДЫҢ ЖЫЛЫ МЕРЗІМІНІҢ ЕҢ ЫСТЫҚ КҮНДЕР ЖƏНЕ ТҮНДЕРІНІҢ КЕҢІСТІК-УАҚЫТТЫҚ ӨЗГЕРГІШТІГІН БАҒАЛАУ
Кілт сөздер:
КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ, КЛИМАТТЫҢ ЭКСТРЕМАЛДЫҚ ИНДЕКСІ, ЕҢ ЫСТЫҚ КҮН, ЕҢ ЫСТЫҚ ТҮНАңдатпа
Аумақтық климаттық өзгерістер аясында ыстық ауа толқындарының көпжылдық өзгергіштігіне баға берілген. Кіші Кавказдың солтүстік-шығыс беткейінің əртүрлі телімдеріндегі 1971...2009 жылдар аралығында ыстық айлар мерзіміндегі ауа толқындары көрсеткіштері бағаланды. Сонымен қатар болған ыстық күндер мен түндер жəне жылдар туралы мəліметтер берілді.
References
МР 2.1.10.0057-12. Методические рекомендации «Оценка риска и ущерба от климатических изменений, влияющих на повышение уровня заболеваемости и смертности в группах населения повышенного риска» М.: Федеральная служба по надзору в сфере защиты прав потребителей и благополучия человека, 2012. – 37 с.
Оверченко А. Временные закономерности распределения экстремумов температуры воздуха в теплый период года / Дис. … доктора геогр. наук – Кишинев, 2013. – 135 с.
Оценочный Доклад об изменениях климата и их последствиях на территории Российской Федерации. Т.I. Изменения климата. – М.: Росгидромет, 2008. – 227 с.
Руководство по специализированному обслуживанию экономики климатической информацией, продукцией и услугами / Под ред. Н.В. Кобышевой. – CПб.: 2008. – 336 с.
Сафаров С.Г., Махмудов Р.Н. Современные климатические изменения и Азербайджан – Баку: изд-во «Зия», 2011. – 312 с. (на азерб. языке).
Baldi M. Climate extremes in Italy: an assessment of current changes in precipitation and temperatures. In: 12th EMS Annual Meeting & 9th European Conference on Applied Climatology (ECAC). Łódź, Poland, 2012, Vol. 9, 206 p.
Ballester J., Douville, H., Chauvin, F. Present-day climatology and projected changes of warm and cold days in the CNRM-CM3 global climate model. In: Climate Dynamics, 2009, nr. 32, p.35-54. doi: 10.1007/s00382-008-0371-0.
Beniston M. et al. Future extreme events in European climate: an exploration of regional climate model projections. In: Climatic Change, 2007, nr. 81, p.71–95. doi:10.1007/s10584-006-9226-z.
Christopher S., Gerd, J. Hot news from summer 2003. In: Nature, 2003, nr. 432, p.559–560.
Conlon K.C., Sampson N., Rommel R., Jacquez G., O’Neill M.S. Internet Based Heat Evaluation and Assessment Tool (I-HEAT): Development of a Novel Visualization and Decision-support Tool for Extreme Heat Preparedness in Detroit, Michigan. http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text /idx/m/mjs /12333712.0002.007/--internet-based-heat-evaluation-and-assessment-tooli-heat rgn=main;view=fulltext. doi:10.1289/ehp.1206176.
IPCC. Climate Change 2001: The Scientific Basis. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA: 2001, 881 p.
IPCC. Climate Change 2007: The Physical Science Basis Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA: 2007, 996 p.
Klein Tank A. M. G., Zwiers, F.W. and Zhang, X. Guidelines on analysis of extremes in a changing climate in support of informed decisions for adaptation. WMO-TD No 1500, 2009, 52 p.
Min S.K., Zhang, X., Zwiers, F.W., Hegerl, G.C. Human contribution to more-intense precipitation extremes. In: Nature, 2011, nr. 470, Р. 378-381. doi:10.1038/nature 09763.
Tebaldi C., Haynoe, K., Arblaster, J.M. and Meehl, G.A. Going to the extremes: An inter-comparison of model-simulated historical and future changes in extreme events. In: Climatic Change, 2006, nr. 79, p.185-211.
Vitale D., Rana, G., Soldo, P. Trends and Extremes Analysis of Daily Weather Data from a Site in the Capitanata Plain (Southern Italy). In: Italian Journal of Agronomy, 2010, nr. 5, Р.133-143.
WMO. Press Release WMO No. 943. Geneva, cited 2012. (visited 18.05.2012).
WMO. Weather Extremes in a Changing Climate: Hindsight in Foresight. No. 2011, 16 p.
Zhang X, et al, Indices for monitoring changes in extremes based on daily temperature and precipitation data, In: WIREs Clim Change, 2011, nr.2, Р. 851-870, doi: 10.1002/wcc.147.
