2012...2023 ЖЫЛДАРЫ ОРТАЛЫҚ АЗИЯДА ГИДРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІ ЖАҢҒЫРТУ ЖОБАСЫНЫҢ НӘТИЖЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2023-110-3-32-42Кілт сөздер:
Орталық Азия, модернизация, гидрометеорология, климаттық тәуекелдер, тұрақты дамуАңдатпа
Орталық Азияға бұрынғы бес кеңестік республика кіреді: Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы, Өзбекстан Республикасы, Түрікменстан және Тәжікстан Республикасы. Орталық Азия аумағы батыста Каспий теңізінен шығыста Қытайға, солтүстігінде Орталық Сібірден оңтүстігінде Ауғанстан мен Иранға дейін созылады.
Орталық Азия аумағы Батыс Еуропаның аумағына тең болғанына қарамастан, мұнда тек 57 миллион адам тұрады. 2008 жылы Орталық Азия халқы Еуропа мен Орталық Азия (ЕО) аймағының 14 пайызын құрады, ал жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) ЕОА аймағының ЖІӨ-нің 5,0 пайызын ғана құрады. Орталық Азиядағы гидрометеорологиялық қызмет көрсетуді жаңғырту жобасы (ОА ГҚКЖЖ) ынтымақтастықты кеңейтуде, ақпарат алмасуды жетілдіруде және Орталық Азиядағы бес ұлттық гидрометеорологиялық қызмет (ҰГМҚ) арасында әлеуетті арттыруда шешуші рөл атқарды. Жобаны іске асыру шеңберінде өңірлік ынтымақтастықты және қатысушы төрт ҰГМҚ институционалдық әлеуетін нығайтуда елеулі прогреске қол жеткізілді. Синоптиктерді даярлауды қоса алғанда, әлеуетті арттыру саласындағы бірлескен қызметтің арқасында ҰГМҚ мамандары ынтымақтастық, өзара қолдау көрсету және деректерді бірлесіп
пайдаланудың өңірлік және Ұлттық артықшылықтарын тану үшін жедел қарым-қатынас орнатты. Сондай-ақ жақын ынтымақтастық, перспективалық жақсартулар бойынша консенсусқа қол жеткізу және бүкіл өңір деңгейінде басқарылуы қажет ауа-райына,
климатқа және гидрологияға байланысты ақпараттық қызметтер көрсету саласындағы
практикалық аспектілерді келісу мақсатында өңір елдері үшін (Қазақстан, Қырғыз Республикасы, Тәжікстан, Өзбекстан) басшылық деңгейінде платформа құрылды.
References
Центральная Азия: общие сведения [Электронный ресурс]. URL: http://www.icwc-aral.uz/general_ru (дата обращения: 16.06.2023 г.)
State of the Climate in Asia in 2021 [Электронный ресурс]. URL: https://public.wmo.int/en/our-mandate/climate/wmo-statement-state-of-global-climate/asia#:~:text=The%20State%20of%20the%20Climate,and%20holding%20back%20sustainable%20development (дата обращения: 16.06.2023 г.).
Asia Pacific Risk and Resilience Portal [Электронный ресурс]. URL: https://rrp.unescap.org/ (дата обращения: 16.06.2023 г.)
Шиварева С.П. О программе улучшения гидрометеорологического обслуживания Центральной Азии // Гидрометеорология и экология. №2, 2012. С. 166-178.
Проект по прогнозированию суровых погодных условий в Центральной Азии [Электронный ресурс] URL: http://swfdp-ca.meteoinfo.ru/ (дата обращения: 17.06.2023 г.)
Центр гидрометеорологической службы (Узгидромет) [Электронный ресурс]. URL: http://asia.meteorf.ru (дата обращения: 17.06.2023 г.)
