ҚАШАҒАН КЕН ОРНЫНЫҢ ЖЕРҮСТІ КЕШЕНІНІҢ АУМАҒЫНДА КӨМІРСУТЕКТЕРМЕН ЛАСТАНУҒА ТОПЫРАҚ ЖАМЫЛҒЫСЫНЫҢ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН БАҒАЛАУ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2024-115-4-111-122Кілт сөздер:
мұнай өндіру, химиялық ластану, Қашаған, кен орны, жерүсті инфрақұрылымы, стационарлық экологиялық алаң, көмірсутектерАңдатпа
Қашаған көмірсутегі шикізатының Теңіз кен орнын игеру және пайдалану Каспий теңізінің акваториясында ғана емес, сонымен қатар жағалауда да техногендік әсермен қатар жүреді, бұл тұтынушыға көмірсутектерді жеткізу бойынша жерүсті инфрақұрылымын құрумен байланысты. Техногендік әсер күрделі және табиғи ландшафттардың механикалық және химиялық бұзылуына әкеледі. Су-ауа режимінің нашарлауы байқалады, элементтердің көші-қон қабілеті мен геохимиялық тепе-теңдік өзгереді. Өсімдіктердің өсуі мен дамуының нашарлауы, топырақ биотасының өлімі де бар. Жүргізілген зерттеу топырақ жамылғысының механикалық бұзылуының және химиялық ластануының дәрежесін анықтауға және «Болашақ» МмГКДҚ СҚА ауданындағы Қашаған кен орнының жер үсті объектілерінің химиялық ластануға тұрақтылығын бағалауға мүмкіндік берді. МмГКДҚ аумағындағы топырақ жамылғысы кешенділікпен сипатталады және тұздану және тұздану белгілері бар топырақтың 12 түрімен ұсынылған. Топырақ қоректік заттармен қамтамасыз етілуінің төмендігімен сипатталады және агроөнеркәсіптік әлеуеті төмен немесе ауыл шаруашылығына мүлдем жарамсыз. Аумақтың топырақ жамылғысы көмірсутектерден өзін-өзі тазартудың жоғары деңгейімен сипатталады.
References
Гилажов Е.Г. Новые материалы. Нефтехимия и экология/ – Атырау: «НАО Атырауский университет нефти и газа имени С.Утебаева», 2020.
Диаров М.Д. Экология и нефтегазовый комплекс: Том 2, 4 - Алматы: Галым, 2003. – 832 с.
Джумабаев М. Л., Сыдык Т. Перспективы развития нефтегазовой промышленности Казахстана, 2017. URL: https://elibrary.ru/download/elibrary_30618663_58321664.pdf (Дата обращения: 08. 02. 2024)
Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан. URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P100001072 (Дата обращения: 07. 01. 2024)
Геннадиев А.Н., Пиковский Ю.И. Карты устойчивости почв к загрязнению нефтепродуктами полициклическими ароматическими углеводородами: метод и опыт составления/ – Москва: изд-во МГУ, 2007.
Кампэйнер Н., Еникеев Ш. Месторождение Кашаган: тестовый пример для управления нефтегазовым сектором Казахстана, 2008. URL: https://inis.iaea.org/collection/NCLCollectionStore/-Public/42/050/42050161.pdf (Дата обращения: 17. 12. 2024)
Мырзагалин А. Проект обустройства объектов опытно – промышленной разработки м/р Кашаган. Наземный комплекс. УКПНиГ, 2016.
Глазовская М.А. Методологические основы оценки эколого-геохимической устойчивости почв к техногенным воздействиям. – Изд-во Московского университета.,1997. –107 с.
Дурасов А.М., Тазабеков Т.Т. Почвы Казахстана/ Алматы: Издательство «Кайнар», 1981.
Рончи П., Ортензи А. Диагенетические процессы и их влияние на петрофизические свойства коллектора Кашаганской карбонатной платформы // Статья AAPG Search and Discovery. Денвер, штат Колорадо. 2009 г. URL:https://crudeaccountability.org/wp-content/uploads/ENG_Kashagan_report_Final1-1.pdf (Дата обращения: 15. 12. 2023)
Тюрин А.М. Шах-Дениз – мегапроект Каспийского региона // Недра Поволжья и Прикаспия, – 2014.– Вып. 78.– С. 10–13.
Национальный атлас Республики Казахстан/ Алматы, 2006.
Глазовская М.А. Геохимия природных и техногенных ландшафтов СССР. - Москва: Высшая школа, 1988. – 102 с.
Проект разработки месторождения Кашаган. Предварительная оценка воздействия на окружающую среду, 2020.
Downloads
Жарияланды
How to Cite
Журналдың саны
Бөлім
License
Copyright (c) 2025 Гидрометеорология және экология
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
