ШЫМКЕНТ ҚАЛАСЫ БОЙЫНША АТМОСФЕРАЛЫҚ АУАНЫҢ ЛАСТАНУ ЖАҒДАЙЫ
Кілт сөздер:
атмосфералық ауа, ластану, мониторинг, пайдаланылған газ, қалқыма бөлшектер, шоғыр, автокөлік, денсаулықАңдатпа
Статистикалық мәліметтерді қолдана отырып, Шымкент қаласы бойынша 2016...2019 жылдардағы атмосфералық ауанының зиянды қоспалармен ластану деңгейіне талдаулар жүргізілді. Талдауларға адам денсаулығына және қоршаған табиғи ортаға зияны жоғары қоспалар алынып, олардың соңғы төрт жылдағы және өткен 2019 жылдың айлары бойынша өзгеру динамикасы зерттелді. Азот диоксидінің орташа тәуліктік шоғыры соңғы жылдарда едәуір артқанын және оның мәні нормативтік мәннен үнемі жоғары екендігі анықталды. Сонымен бірге формальдегидтің
де мөлшерінің артқаны анықталды, бұл зат негізінен автокөліктердің пайдаланылған газдарынан тарайды, ол адамның тыныс алу жолдарына, көзге және теріге аса зиянды болып табылады және адамның жүйке жүйесін зақымдайды. Талдаулар нәтижелері Шымкент қаласының атмосфералық ауасының ластануының жағдайына ерекше көңіл бөлу қажеттілігін айқындайды.
References
Айдарбеков Е.К., Киялбаев А.К. Основные дорожно-транспортные факторы загрязнения окружающей среды в городах // Сб. трудов КАДУ – 2004. – С. 291-295.
Жатканбаев Ж. Экология және биосфера негіздері: Оқулық.– Алматы: Зият Пресс, 2009. – 526 б.
Качество атмосферного воздуха и здоровье [Электрон. ресурс]. – URL: https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/ambient-(outdoor)-airquality-and-health (дата обращения: 23.02.2020).
Қоршаған орта жай-күйі туралы ақпараттық бюллетені [Электрон. ресурс]. – 2019. – № 1-12 – С. 231-242. – URL:
https://www.kazhydromet.kz/kk/bulleten/okrsreda?year=2019 (дата обращения: 10.02.2020).
Қоршаған орта жай-күйі туралы ақпараттық бюллетені, 2016 жыл –«Қазгидромет» РМК [Электрон.ресурс]. – URL:
https://www.kazhydromet.kz/kk/bulleten/okrsreda?year=2016 (дата обращения: 03.02.2020).
Қоршаған орта жай-күйі туралы ақпараттық бюллетені, 2017 жыл – «Қазгидромет» РМК [Электрон.ресурс]. – URL:
https://www.kazhydromet.kz/kk/bulleten/okrsreda?year=2017 (дата обращения: 04.02.2020).
Қоршаған орта жай-күйі туралы ақпараттық бюллетені, 2018 жыл – «Қазгидромет» РМК [Электрон.ресурс]. – URL:
https://www.kazhydromet.kz/kk/bulleten/okrsreda?year=2018 (дата обращения: 05.02.2020).
Қоршаған орта жай-күйі туралы ақпараттық бюллетені, 2019 жыл – «Қазгидромет» РМК [Электрон.ресурс]. – URL:
https://www.kazhydromet.kz/kk/bulleten/okrsreda?year=2019 (дата обращения: 06.02.2020).
Лим Т.Е. Влияние транспортных загрязнений на здоровье человека. Обзор литературы // Экология человека – 2010. – № 01. – С. 4-9. 10. Луканин В.Н., Трофименко Ю.В. Промышленно-транспортная экология. – М.: Высшая школа, 2001. – 273 с.
Обзоры результативности экологической деятельности – Казахстан: Третий обзор, сокращенная версия. [Электрон. ресурс]. – Организация объединенных наций, Женева, 2019. – URL: https://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/epr/epr_studies/Synopsis/ECE.
CEP.185_RUS_Synopsis.pdf (дата обращения: 29.01.2020).
Преобразование нашего мира: Повестка дня в области устойчивого развития на период до 2030 года // Резолюция, принятая Генеральной Ассамблеей 25 сентября 2015 года [Электрон. ресурс]. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/70/1 (дата обращения: 23.02.2020)
