2021 ЖЫЛЫ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БАҚЫЛАНҒАН ТАБИҒИ ГИДРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰБЫЛЫСТАРҒА ШОЛУ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2023-108-1-42-77Кілт сөздер:
климаттық норма, синоптикалық процесс, табиғи метеорологиялық құбылыстар, гидрологиялық құбылыстар, Каспий теңізі, агрометеорологиялық жағдайларАңдатпа
Шолуда ауа - райының жай-күйі, дүлей метеорологиялық құбылыстардың пайда болуына себеп болған синоптикалық процестердің қысқаша сипаттамасы, гидрометеорологиялық және агрометеорологиялық жағдайлар, Қазақстан Республикасының аумағында 2021 жылы (қаңтар-желтоқсан) Каспий теңізінің су бетінің жай-күйі туралы ақпарат берілген. Ауа райының жай-күйі туралы шолуды дайындау үшін "Қазгидромет"РМК Республикалық гидрометеорологиялық қорының 209 метеорологиялық станциясының деректері пайдаланылды. Айнымалылардың Климаттық нормалары ДМҰ ұсыныстарына сәйкес 1981...2010 кезеңіндегі орташа көпжылдық ретінде есептелді. Ауа температурасының ауытқулары бақыланатын мәннің нормадан ауытқуы ретінде анықталды; жауын-шашынның ауытқулары норманың үлесінде (пайызында) қарастырылды.
Стихиялық гидрометеорологиялық құбылыстардың критерийлерін таңдау негізіне "Қазгидромет" РМК-ның "метеорологиялық станциялар мен бекеттерге нұсқаулық. Қауіпті және стихиялық гидрометеорологиялық құбылыстар туралы ақпаратты беру тәртібі", "Теңіз деңгейінің болжамын, айдау-айдау құбылыстарын және Каспий теңізі бойынша бюллетеньді жасау жөніндегі әдістемелік нұсқаулар", "Болжамдар қызметі бойынша нұсқау
References
VMO, 2017: Rukovodyashchie ukazaniya VMO po raschetu klimaticheskikh norm (VMO № 1203), Zheneva.
Ezhegodniki po stikhiinym gidrometeorologicheskim yavleniyam, nablyudavshimsya na territorii Kazakhstana // Izdaniya s 1990 po 2020 gody. RGP «Kazgidromet», g. Nur-Sultan.
Instruktsiya meteorologicheskim stantsiyam i postam. Poryadok peredachi informatsii ob opasnykh i stikhiinykh gidrometeorologicheskikh yavleniyakh. Utverzhdeno Prikazom General'nogo direktora RGP «Kazgidromet, g. Almaty 2005
Kozhakhmetov P. Zh. Nikiforova L.N. Pogodnye stikhii v Kazakhstane v usloviyakh global'nogo izmeneniya klimata. Astana. – 2016. – 48 р.
Nastavlenie po sluzhbe prognozov. Razdel 3. Chast' 1. Prognozy rezhima vod sushi. L.: Gidrometeoizdat, 1962.
Otsenochnyi doklad ob izmeneniyakh klimata na territorii Kazakhstana. RGP «Kazgidromet», Astana. – 55 р.
RGP «Kazgidromet», 2017. «Metodicheskie ukazaniya po sostavleniyu prognoza urovnya morya, sgonno-nagonnykh yavlenii
i byulletenya po kaspiiskomu moryu».
Svodnoe ezhegodnoe soobshchenie o sostoyanii i izmenenii klimata na territoriyakh gosudarstv-uchastnikov SNG za 2015 god.
Ezhegodnoe izdanie Mezhgosudarstvennogo soveta po gidrometeorologii gosudarstvuchastnikov SNG. – M., 2016. – 50
