СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАНДА КҮТІЛЕТІН КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ
Кілт сөздер:
температура, жауын-шашын, климаттық ауытқулар, сценарийлер, жалпы айналым индекстеріАңдатпа
Солтүстік Қазақстандағы температура мен жауын-шашынның климаттық өзгеру ерекшеліктері қарастырылған. Аймақтың салыстырмалы аз көлеміне қарамастан, климаттық өзгерістер бұл жерде айтарлықтай уақытша кідіріспен орын алады. Сценарийлерді құрастырудың негізіне физикалық заңдылықтар алынған, ол гармоникалық талдау процесінде анықталған температура мен жауын-шашынның уақытша қатарындағы климаттық ауытқулар мен атмосфераның жалпы айналым индексіндегі климаттық ауытқулар арасындағы байланыстардың болуы.
References
Бугаев В.А., Джорджио В.А., Козик Е.М., Петросянц М.А., Пшеничный А.Я., Романов Н.Н., Чернышева О.Н. Синоптические процессы Средней Азии Ташкент: Изд-во АН УзССР, 1957. – 478 с.
Всемирный фонд дикой природы. [Электрон. ресурс] – URL: akokorin@wwf.ru (дата обращения: 07.01.2019).
Гирс А.А. Многолетние колебания атмосферной циркуляции и долгосрочные гидрометеорологические прогнозы. –Л.:Гидрометеоиздат, 1971. – 488 с.
Груза Г.В., Ранькова Э. Я. Мониторинг и вероятностный прогноз короткопериодных колебаний климата // Шестьдесят лет центру гидрометеорологических прогнозов. – Л.: Гидрометеоиздат, 1989. – С. 148-170.
Груза Г.В., Ранькова Э.Я. Вероятностные метеорологические прогнозы. – Л.: Гидрометеоиздат,1983. – 270 с.
Данные Гидрометцентра России. Наблюдаемые климатические тренды в средних сезонных полях температуры. [Электрон. ресурс] –URL:http://meteoinfo.ru/climate/2015-05-25-13-36-16/3468-climtrend-s (дата обращения 07.01.2019).
Пилифосова О.В. Вероятностный сверхдолгосрочный прогноз полей изменений сумм осадков в регионе «Казахстан-Средняя Азия» //Труды КазНИГМИ,1991. – Вып.111. – С. 66-75.
Подразделение климатических исследований. [Электрон. ресурс] - URL:http//www.cru.uea.ac.uk (дата обращения 07.01.2019).
Справочник по климату Казахстана. // Многолетние данные. – Алматы: Казгидромет, 2004. – Вып.1-14.
Чередниченко А.В. Динамика климата Казахстана. Начало эпохи похолодания. – Алматы, 2015. – 208 с.
Чередниченко А.В., Чередниченко А.В., Чередниченко В.С. Временные ряды температуры и осадков: Статистический анализ. Алматы, 2013. – 367 с.
Чередниченко А.В., Чередниченко А.В., Чередниченко В.С. Климатические циклы во временных рядах температуры над Казахстаном. Начало цикла похолодания // Гидрометеорология и экология – 2013. – №4. –С. 7-26.
Sneyers R. On the Statistical Analysis of Series of Observations. // Technical note – Geneva:WMO, 1990. – №143. – 192 p.
