ИССЛЕДОВАНИЕ МНОГОСНЕЖНЫХ И МАЛОСНЕЖНЫХ ЗИМ В КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ
Кілт сөздер:
ауа температурасы, атмосфералық жауын-шашын, көп қарлы қыс, аз қарлы қыс, циркуляция түрлері, макроциркуляциялық сипаттамалар, тұрақты қар жамылғысының өте үлкен және өте қысқа ұзақтығы, Багрова индексіАңдатпа
Мақалада 1971…2017 жылдар кезінде Қостанай облысындағы көп қарлы және аз қарлы қыстардың негізгі климаттық параметрлерін (температура және жауын) уақытша бөлу мүмкіндіктерін сипатталады. Ауа температурасының және атмосфералық жауын-шашынның уақытша бағалары талданады. Олардың статистикалық сипаттамалары есептеледі. Кешенді критерий қолдану арқылы көп қарлы қыс пен аз қарлы қыс каталогі жасалынған. Көп қарлы және аз қарлы айларға циркуляция түрлерінің, W, E, және С, аномалиялары, NAO Солтүстік Атлант Тербелісі, SOI Оңтүстік тербеліс және АО Арктикалық Тербеліс индекстер күндеріні аномалиялар саны есептеледі. Өте үлкен және өте қысқа тұрақты қар жамылғысының ұзақтығы мен көп қарлы және аз қарлы кыстармен қарым-қатынасы талданады.
References
Байдал М.Х. Колебания климата Кустанайской области в 20 столе-тии. – Л.: Гидрометеоиздат, 1971. – 42 с.
Вилесов Е.Н. Региональные изменения климата в условиях гло-бального потепления // Гидрометеорология и экология. – 2008. – №1. – С. 7-19.
Долгих С.А., Илякова Р.М., Кожахметов П.Ж., Никифоров Л.Н., Петров Е.Е., Смирнова Е.Ю. Оценочный доклад об изменениях климата на территории Казахстана. – Астана: РГП «Казгидромет», 2014. – С. 7-25.
Долгих С.А., Илякова Р.М., Сабитаева А.У. Об изменении климата Казахстана в прошедший столетний период // Гидрометеорология и экология. – 2005. – № 4. – С. 6-23.
Попов А.В. О возможности прогноза теплых многоснежных и хо-лодных малоснежных зим. //Тр. Гидрометцентра СССР. – 1975. – Вып. 156. – С. 39-45.
Сальников В.Г., Турулина Г.К., Долгих С.А., Полякова С.Е. Со-временные тенденции изменения климата // Университеты XXI ве-ка: инновации и новые технологии: Матер. междунар. науч. конф., посв. 75-летию КазНУ им. аль-Фараби, 14-15 октября, 2009 г. – Алматы: Қазақ университеті, 2009. – С. 216-220.
Сальников В.Г., Турулина Г.К., Полякова С.Е. Атмосферная цир-куляция и особенности распределения аномалий температуры и осадков в Казахстане // Вестник КазНУ. Серия география. – 2010. – №2(31). – С. 62-75.
Сальников В.Г., Турулина Г.К., Полякова С.Е., Петрова Е.Е. Изме-нения климата и его региональные проявления в Казахстане // Гид-рометеорология и экология. – 2014. – Вып. 2. – С. 17-31.
Турулина Г.К., Сальников В.Г., Полякова С.Е., Муратова Н.Р. Со-временные тенденции продолжительности залегания устойчивого снежного покрова в Северном Казахстане // Гидрометеорология и экология. – 2013. – Вып. 3. – С. 7-15.
Чичасов Г.Н. О пространственной структуре полей средней ме-сячной температуры воздуха в Казахстане // Тр. КазНИИ Госком-гидромета. – 1986. – Вып. 94. – С. 82-89.
