ТАБИҒИ ШӨЛДІ ҚҰМНЫҢ ҮСТІНДЕГІ АЭРОДИНАМИКАЛЫҚ ҚҰБЫРДЫҢ ШЕГАРАЛЫҚ ҚАБАТЫНДАҒЫ ЖЕЛДІҢ ЖЫЛДАМДЫҚ КЕСКІНІ ЖӨНІНДЕ
Аңдатпа
Құмның желмен тасымалдануы және тасымалданбауы жағдайында жартылай дисперсті құмды шөлдің үстіндегі аэродинамикалық құбырлардың шегаралық қабаттағы жылдамдық кескіндерін өлшеу нәтижелері талқыланады. Никурадзе кескінімен сәйкес келетін желді тасымалданудың болмауы жағдайындағы шөлді құмның тегіс бетінің үстіндегі шегаралық қабатта турбулентті ағыстың орташа жылдамдығының жан-жақты шексіз профилі алынды.
Эолды шымырланумен жабылған құмды жер бетінің ерекшелігі сол, онда кедір-бұдырлық көрсеткіш бөлшектің мөлшеріне емес, шымырлану биіктігіне пропорцианалды. Желді тасымалдану болған кезде бөлшек өтпелі шамаға айналады және Фруд санының динамикалық аналогына тәуелді болады .
References
Баренблатт Г.И., Голицын Г.С. Локальная структура развитых пыльных бурь. – М.: Изд-во МГУ, 1973. – 44 с.
Бютнер Э.К. Динамика приповерхностного слоя воздуха. – Л.: Гидрометеоиздат, 1978. – 158 с.
Вопросы дефляции почв: Сб. науч. тр / Каз. научн. иссл. гидромет. ин-т / Под ред. Л.П. Федюшиной и Н.С. Ткаченко. – М.: Гидроме-теоиздат, 1972.–168 с.
Гидрометеорологические проблемы Приаралья. / Под ред. Г.Н. Чичасова. – Л.: Гидрометеоиздат, 1990. – 277 с.
Зилитинкевич С.С. Динамика пограничного слоя атмосферы. – Л.: Гидрометеоиздат, 1970. – 291 с.
Монин А.С., Яглом А.М. Статистическая гидромеханика. Механи-ка турбулентности. Часть I. – М.: Наука, 1963. – 639 с.
Семенов О.Е. Сопротивление подвижной песчаной поверхности при бурях. // Гидрометеорология и экология. – 2002. – №1. – С.14 – 28.
Сенкевич Б.Н. О генезисе основных форм эолового рельефа песча-ных пустынь. – Ашхабад, Изд-во “Ылым,” 1976. – 183 с.
Шлихтинг Г. Теория пограничного слоя. – М.: Наука, 1969. – 742 с.
Шуляк Б.А. Физика волн на поверхности сыпучей среды и жидко-сти. – М.: Наука, 1971.– 400 с.
.Bagnold R.A. The movement of desert sand. // Proc. Roy. Soc. Ser. A. – 1936 –Vol. 157. – №892. – P.594 – 620.
Bagnold R.A. The physics of blown sand and desert dunes. – London: Methuen. 1954. – 265 p.
Barеnblаtt G.I., Golitsyn G.S. Lоса1 structuге of Маtyгe Dust Storms // J. Atmos Sci.– 1974 – Vol. 31, №7. – Р. 1917 – 1933.
Byrne R. Aerodynamic roughness criteria in aeolian sand transport // J. Geophys. Res. – 1968. – vol. 25. – №3. – P. 292 – 321.00
Chерi1 W.S. Dynamics of Wind Erosion // Soil Science. – 1945 – 1946. – Vol. 60–61. – No 4, 5, 6, – 2, 3, 4.
