ҚҰРҒАҒАН ҮЛКЕН АРАЛ ТҮБІНІҢ АЛЕВРИТТІК БӨЛШЕКТЕРІНІҢ ШЫҒАРЫЛУ САЛМАҒЫН ҚАШЫҚТЫҚТАҒЫ СПУТНИКТІК БАРЛАУ ЖƏНЕ ҮЛКЕН МАШТАБТЫ ГИДРОДИНАМИКАЛЫҚ МОДЕЛІ МƏЛІМЕТТЕРІМЕН БАҒАЛАУ

Авторлар

  • И.В Каипов Қазгидромет
  • О.Е. Семенов ҚазЭКҒЗИ
  • А.В. Чередниченко ҚазЭКҒЗИ
  • А.П. Шапов ҚазЭКҒЗИ

Аңдатпа

?лкен Аралды @рғаған бAлігі тCбіні алевриттік бAлшектеріні шығарылу салмағын космосты мəліметтерді олдану арылы кешенді бағалау əдістемесі жасалды. @рғаған жерлердегі метеостанцияларды жотығын Cлкен масштабты гидродинамикалы WRF моделі бойынша ысым аладарын, жел жылдамдығын жəне динамикалы жылдамдыты есептеу арылы толтырылды. Алевриттік бAлшектерді априори Aлшемдері бойынша Cлестірілімі орташа геометриялы Aлшеммен логарифмдік орташа фунциясында берілген: есептеуді бірінші тCрі – 0 x = 50 мкм, x lg σ = 0,23 жəне екінші тCрі Cшін 0 x = 35 мкм, x lg σ = 0,27. 2007 жылды 7 мамырындағы кCшті дауыл Cшін 170 м биіктіктегі жер бетіндегі атмосфера абатындағы атты ағынны тік профилі, осы абаттағы жəне атмосфераны шекаралы абатындағы салматы жалпы ағымы есептелді. Дауылдан шығарылған аэрозол салмағы тиесілі бAлшек Aлшемдері Cшін 8 жəне 19,4 млн. т жетті

References

Актуальные проблемы гидрометеорологии озера Балхаш и Прибалхашья / Под ред. И.И. Скоцеляса – СПб.: Гидрометеоиздат, 1995. – 270 с.

Ахлестина Е.Ф., Малышев В.В., Иванов А.В. Нефтегазаносная терригенная формация палеогена юго-востока Русской плиты // Геология нефти и газа. – 2001. – № 4. – 9 с.

Баренблатт Г.И., Голицын Г.С. Локальная структура развитых пыльных бурь. – М.: Изд-во МГУ, 1973. – 44 с.

Бродская Н.Г. Осадкообразование в озерах засушливой зоны СССР. Аральское озеро-море // В кн. Образование осадков в современных водоемах – М.: Изд-во АН СССР.– 1954. – С. 237-282.

Волеваха В.А., Бабенко В.И., Ганюгина Н.Ф. О состоянии нижней тропосферы во время сильных пыльных бурь на Украине // Тр. УкрНИГМИ. – 1977. – Вып. 160. – С. 47-58.

Гидрометеорологические проблемы Приаралья. / Под ред. Г.Н. Чичасова. – Л.: Гидрометеоиздат, 1990. – 276 с.

Григорьев А.А., Липатов В.Б. Распространение пылевых загрязнений в Приаралье по наблюдениям из космоса // Изв. АН СССР. Сер. геогр. – 1983. – № 4. – С. 73-77

Кравцова В.И. Деградация Арала и прилегающих территорий: особые явления, наблюдаемые по космическим снимкам / Экстремальные гидрологические события в Арало-Каспийском регионе. // Тр. Международной науч. конференции, Москва 19 – 20 октября 2006. – С. 55-60.

Орлова М.А. Роль эолового фактора в солевом режиме территорий. – Алма-Ата: изд-во «Наука КазССР», 1983. – 230 с.

Петренко Н.В. О влиянии меридиональных горных хребтов на эволюцию циклонов. // Труды ЦИП. – 1948.– Вып. 7(34). – С. 88-160.

Руководство по краткосрочным прогнозам погоды. Часть I. – Л.: Гидрометиздат, 1986. – 702 с.

Руководство по краткосрочным прогнозам погоды. Часть II. – Л.: Гидрометиздат, 1965. – 492 с.

Семенов О.Е. Введение в экспериментальную метеорологию и климатологию песчаных бурь. – Алматы: 2011. – 580 с.

Семенов О.Е., Шапов А.П. Геоморфологические условия развития дефляционных процессов и дисперсный состав песков Восточного Приаралья // Гидрометеорология и экология. – 1995. – № 4 – С. 76-98.

Синоптические процессы Средней Азии / В.А. Бугаев и др. – Ташкент: Изд. АН Убекской ССР. – 1957. – 464 с.

Чередниченко А.В. Синоптическая ситуация, предшествующая пыльной буре 7 мая 2007 г. в районе Аральского моря. // Гидрометеорология и экология. – 2012. – № 1 – С. 41-57.

Экономическая оценка локальных и совместных мер по сокращению социально-экономического ущерба в зоне Приаралья. / Проект INTAS – Арал – 2000 – 1059. – Отчет, 2004. – 153 с.

Вагеnblаtt G.I., Golitsyn G.S. Lоса1 structuге of Маtyгe Dust Storms // J. of the Atmospheric Sciences. – 1974. – Vol. 31. – № 7.– Р. 1917-1933.

Chakrit Chotamonsak, Eric P. Salathé Jr, Jiemjai Kreasuwan, Somporn Chantara, Kingkeo Siriwitayakorn. Projected climate change over Southeast Asia simulated using a WRF regional climate model. // Atmospheric Science Letters. – 2011. – vol. 12.– Issue 2, April/June. – P. 213-219.

Hai Bian, Xuexi Tie,, Junji Cao, Zhuming Ying, Suqin Han, Yong Xue. Analysis of a Severe Dust Storm Event over China: Application of the WRF-Dust Model // Aerosol and Air Quality Research. – 2011. –Vol. 11. – P. 419-428

Жарияланды

2023-04-28

How to Cite

Каипов, И., Семенов , О. ., Чередниченко, А. ., & Шапов , А. . (2023). ҚҰРҒАҒАН ҮЛКЕН АРАЛ ТҮБІНІҢ АЛЕВРИТТІК БӨЛШЕКТЕРІНІҢ ШЫҒАРЫЛУ САЛМАҒЫН ҚАШЫҚТЫҚТАҒЫ СПУТНИКТІК БАРЛАУ ЖƏНЕ ҮЛКЕН МАШТАБТЫ ГИДРОДИНАМИКАЛЫҚ МОДЕЛІ МƏЛІМЕТТЕРІМЕН БАҒАЛАУ. Гидрометеорология және экология, (1), 7–40. Retrieved from https://journal.kazhydromet.kz/index.php/kazgidro/article/view/759

Журналдың саны

Бөлім

ГИДРОЛОГИЯ