ШЫҒЫС ЕУРОПА МЕН СІБІР АУМАҚТАРЫНЫҢ ТҮРК ТҮРІК ТЕКТІ КЕЙБІР АТАУЛАР ТУРАЛЫ
Кілт сөздер:
Бижов, Алат, Шеки, Джабана, Газан, Шаған, Халаж, СурраАңдатпа
Мақаланың негізгі мақсаты – Әзірбайжан Республикасында тіркелген Бижов, Барда, Алат, Шеки, Джабаны, Газан, Шаған, Халаж, Сурра, Диван сияқты кейбір топонимдердің ауқымын анықтап, олардың іздерін зерттеу. Әзірбайжан территориясы өзінің географиялық орналасуымен, рельефінің алуан түрлілігімен, ерекше табиғи жағдайымен және табиғи байлығымен ерекшеленетін географиялық атауларға бай.
Тарихи Әзірбайжан бірқатар тайпалар мен халықтардың назарын өзіне аударды. Әзірбайжан территориясына Каспий теңізінің солтүстік және оңтүстік жағынан түркітілдес тайпалар мен халықтардың ағысы кіргені тарихтан белгілі. Әзірбайжанда параллель географиялық атаулар Шығыс
Еуропа жазықтарында, Сібірде және Орта Азияда жиі кездеседі. Түркі шығу тегі топонимдерін зерттеу және олардың ауқымын анықтау бізге жекелеген тайпалар мен ежелгі түркі тектес халықтардың тармақтары арасындағы қақтығыстар мен ұрыстардың нәтижесінде шығыстан батысқа көшкенін айтуға мүмкіндік береді.
Сонымен, Бижов, Барда, Алат, Шеки, Джабаны, Газан, Шаған, Халаж, Сурра, Диван және басқа тайпалардың іздері Шығыс Еуропа, Сібір және Орта Азия жазықтарында кең таралған.
References
Административное территориальное деление Дагестанской АССР Ведомости Вверх Совета Даг. АССР. Махачкала, 1955.
Административное территориальное деление Азербайджана. Баку, 1979.
Бандалиев Н.С. Материалы IV научно-теоретической конференции, посвященной проблемам ономастики Азербайджана о географических названиях Чаган и Коланы. – Баку,1993.
Бандалиев Н.С. Топонимы Горного Ширвана. – Баку: Эльм, 2009. – 352 с.
Будагов Б.А. Место памяти турецких народов. Баку, 1994. – 272 с.
Будагов Б.А., Гейбуллаев Г.А. Словарь топонимов тюркского происхождения в Грузии с разъяснениями. Баку, 2002. – 318 с.
Велиев M.H., Бахарлы. Азербайджан, (этнографические и географические и экономические очерки). Баку, 1998. – 189 с.
Габуснаме. Баку: Издательство АН Азербайджанской ССР, 1963.
Гейбуллаев Г. Словарь географических терминов Азербайджана. // ИЗВ. АН Азерб. СССР. – 1973. – №2.
Географический атлас СССР. Гл. Дав. Управ. Геодезии и картографии МВД СССР. – Москва, 1955.
Географический словарь Азербайджанской ССР с разъяснением. –Баку, 1960. – 266 с.
Гусейнзаде Е. Географические названия – это история. Баку: Елм-ве Хаят, 1980. – №7.
Гусейнзаде М. Дороги ведущие караманцев в Анадолу // Хеберлер АН Азербайджанской ССР. Серии Философии и Права, 1968. – №3.
Ейвазова Р. Топонимы тюркского происхождения в Афганистане. Баку, 1995 – 244 с.
Енциклопедический словарь Азербайджанских топонимов. Баку, 2000. – 588 с.
Ибрагимов T. (Шахин). Гашгайлар. Баку, 1988. – 212 с.
Марков Т.Е. Из истории земледельческого хозяйства и северных тюркмен в начале ХХ в. // Труды института истории, археологии и этнографии – Т. VI. – Ашхабад 1962 г.
Салимов Шагани, Шаган Т.Г. Баку,1998.
Словарь географических названии СССР. – Москва, 1983.
Топонимия центральной России. Москва: ИЗД. «МЫСЛЫ», 1974.
Украинская ССР и Молдавская ССР Главное управление геодезии и картографии при совет министров. – М: 1:1500000. Москва, 1988.
Юзбашов Р., Алийев К., Садийев Ш. Географические названия Азербайджана. (Очерки). Баку, 1972
