ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕГІ КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУ ҮРДІСІ, 2050 ЖЫЛҒА ДЕЙІНГІ КЕЗЕҢГЕ БОЛЖАМ ЖӘНЕ ОНЫҢ МҰЗДЫҚ-ҚАРМЕН ҚОРЕКТЕНЕТІН ӨЗЕНДЕРДІҢ СУЛЫЛЫҒЫНА ӘСЕРІ (КҮРКҮРЕУ-СУУ ТРАНШЕКАРАЛЫҚ ӨЗЕНІ, ТАЛАС ӨЗЕНІ АЛАБЫНЫҢ МЫСАЛЫНДА)
Кілт сөздер:
су ресурстары, ағын, гидрологиялық режим, су шығыны, ауа температурасы, атмосфералық жауын-шашын, мұздану, климаттың өзгеруі, болжамАңдатпа
Бұл мақалада климаттың өзгеруі және оның шағын трансшекаралық бассейндердің су ресурстарына әсері мәселесі бойынша "Су, білім және ғылым" ОААЭО (2019) жобасында жұмыс істеу барысында алынған зерттеу нәтижелері келтіріледі. Мұндай бассейндердің қатарына екі мемлекет – Қырғызстан мен Қазақстан пайдаланатын Талас су алабында орналасқан Күркүреу-Суу мұздық-қармен қоректенетін өзені кірді. Негізгі ағынды реттеуш факторлар - ауа температурасы, атмосфералық жауыншашын және музданудың өзгеру үрдісі сақталған жағдайдағы 2050 жылға дейінгі ауа температурасымен өзен ағынының өзгерісіне болжам жасалады.
References
Первое национальное сообщение КР по Рамочной конвенции ООН об изменении климата. – Бишкек, 2003. – 98 с.
Второе национальное сообщение КР по Рамочной конвенции ООН об изменении климата. – Бишкек, 2008. – 216 с.
Бажанова Л.В. Прогноз водности рек и распределения водных ресурсов на 2020 год // Фонды проекта ГЭФ / ПРООН KYR /00/G31/ Бишкек, 2002. – 47 с.
Будыко М.И. Антропогенное изменение климата. – Л.: ГИМИЗ, 1978. - 405 с.
Горошков И.Ф. Гидрологические расчеты. – Л.: Годрометеоиздат, 1979. – 431 с.
Изменения климата и их последствия: материалы специал. сессии Учен. совета Центра междунар. сотрудничества по проблемам окружающей среды, посвящ. 80-летию М.И.Бутыко, 19–20 мая 1999 г. - СПб.: Наука, 2002. – 269 с.
Климат Киргизской ССР. / Под ред. З.А. Рязанцевой. – Фрунзе: Илим, 1965. – 291 с.
Кузьмиченок В.А. Объём ледников Кыргызстана (оценка, изменения, прогноз) // Материалы семинара «Экология и чистая вода». Фонд «Сорос», Иссык-Куль, 2003. – 341 с.
Кузьмиченок В.А. Математико-картографическое моделирование возможных изменений водных ресурсов и оледенения Кыргызстана при изменении климата. // Вестн. Кыргызско-Российского Славянского Университета. – Т.3. – №6. – 2003. – С. 53-64.
Маматканов Д.М., Бажанова Л.В., Романовский В.В. Водные ресурсы Кыргызстана на современном этапе. – Бишкек, 2006. – 265 с.
Ресурсы поверхностных вод СССР. Т. 14, вып. 2. Бассейн оз. Иссык-Куль, рек Чу, Талас, Тарим / Под ред. М.Н. Большакова. – Л.: Гидрометеоиздат, 1973. – 307 с.
Рождественский А.В., Чеботарев А.И. Статистические методы в гидрологии. – Л.: Гидрометеоиздат, 1974. – 424 с.
Чеботарев А.И. Гидрологический словарь. – Л.: Гидрометеоиздат, 1964. – 222 с.
Щульц В.Л. Реки Средней Азии. – Л.: Гидрометеоиздат, 1965. – 691 с.
