ИСТОРИЯ ИЗУЧЕНИЯ ТОПОСИСТЕМЫ САРЫАРКИ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2024-113-2-95-112Ключевые слова:
Сарыарка, топоним, топосистема, история, формирование топонимов, методы исследования, географические названияАннотация
В статье описывается развитие топонимических систем на территории Сарыарки. Рассмотрены материалы и методы исследования топонимов. Формирование географических наименований в Сарыарке связано с историческими событиями. В статье приведены заслуги исследователей, изучавших регион Сарыарка, где подробно рассматриваются старые топонимические и современные названия. В статье подробно описано происхождение топонимов в контексте выдающихся исторических событий, таких как период правления Чингисхана, Эпоха Золотой Орды, период царской России. Проанализированы топонимические системы Сарыарки, что требует глубокого изучения в будущем. На территории Сарыарки распространены топонимы, образованные на основе названий растений и животных, наименований людей, племен и родов. В процессе исследования на основе фактических данных была составлена карта генонимов и этнонимов Сарыарки.
Библиографические ссылки
Қазақстан Республикасының физикалық картасы (Масштабы 1 : 1 500 000). – Алматы: «Ұлттық картографиялық-геодезиялық қоры» РМҚК, 2014. – 1 б.
Қарағанды. Қарағанды облысы: энциклопедия / ред. Р.Н. Нургалиев. – Алматы, 1990. – 632 б.
Маргулан А.Х. Бегазы-Дандыбайская культура Центрального Казахстана. – Алма-Ата, 1979. – 360 с.
Бияров Б.Н. Жер-су аттарының сөзжасамдық үлгілері: монография. – Алматы, 2012. – 460 б.
Лун-ли Е. Цидан го чжи /пер. В.С. Таскина. – М., 1979. – 350 с.
Астана: энциклопедия / ред. И.Н. Тасмағамбетов. – Алматы: Атамұра, 2008. – 576 б.
Мишель Хоанг. Чингис хан. – Р-на-Д.: Феникс, 1977. – 313 с.
Кашкари М. Түрік тілінің сөздігі (Диуани-луғат-ат-турк): 3 т. / ауд. А. Егеубай. – Алматы: ХАНТ, 1997. – Т. 3. – 1353 б.
Жартыбаев А.Е. Орталық Қазақстан аймақтық топонимиясы. – Қарағанды: «Болашақ-баспа» РББ, 2008. – 379 б.
Маргулан А.Х. Останки оседлых поселений в Центральном Казахстане // В кн.: Археологические памятники Казахстана. – Алма-Ата: Наука, 1978. – 211 с.
Әбілғазы Б. Түрік шежіресі / ауд. Б. Әбілқасымов. – Алматы: Ана тілі, 1991. – 208 б.
Смаилов Ж.Е. Памятники археологии Западной Сары-арки (Средневековые городища и поселения). – Балхаш, 1997. – 63 с.
Кумеков Б.Е. Государство кимаков IX-XI вв. по арабским источникам. – Алма-ата, 1972. – 156 с.
Артықбаев Ж.О., Ермеков А.Т., Жәнетов Ә.Т. Орта Ертіс өңірі Қимақ дәуірінде (Темір жауынгер құпиясы). – Астана: Фолиант, 2004. – 48 б.
Сейдімбек А. Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау: оқу құралы. – Алматы: Санат, 1997. – 464 б.
Гумилев Л.Н. Древняя Русь и Великая степь. – М.: Мысль, 1989. – 764 с.
Қорқыт ата кітабы / ауд. Б. Ысқақов. – Алматы: Жазушы, 1994. – 160 б.
Короглы Х. Огузский героический эпос. – М.: Наука, 1976. – 239 с.
Марғұлан Ә. Ежелгі жыр, аңыздар: ғылыми-зерттеу мақалалар / ред. Р. Бердібаев. – Алматы: Жазушы, 1985. – 368 б.
Айқынбай Б.Ә., Ештанаев Ғ.Е. Ұлытау-Жезқазған өңірінің жер-су аттары / Ө.А. Байқоңыров ат. Жезқазған универ. – Алматы: «Эверо», 2007. – 220 б.
Кудайбердыулы Ш. Родословная тюрков, киргизов, казахов и ханских династий. – Алма-Ата: Жазушы, 1990. – 118 с.
Дорожные заметки на пути в Монголию в 1847 и 1865 гг. / под ред. Ю.В. Арсенева / Зап. РГО по отд. Этнографии. – СПб., 1882. – Т. 10, вып. 1. – 164 с.
Лебедев Д.М. География России XVIII века. – М.; Л., 1942. – 340 с.
Жұмабеков Ж.А. Ұлытау өңірінің тарихи-географиясы (XV-XIX ғғ. соңы): тарих ғыл. кан. ... автореф. – Қарағанды, 2010. – 30 б.
Көпеев М.Ж. Асан Қайғы туралы // Ақиқат. – Алматы, 1992. – №7. – Б. 79-84.
Сапаров Қ.Т. Мәшһүр Жүсіп еңбектерінде жер-су атаулары көп кездеседі // Аңыз адам. – Алматы, 2013. – №19. – Б. 26-27.
Ақкөл-Жайылма. Деректі публистикалық шығарма / ред. Е.М. Арын. – Павлодар «ЭКО» баспасы, 2012. – 324 б.
Гольденберг Л.А. «Хорографическая книга чертежной Сибири С.У. Ремезова» // Вопросы истории. – М., 1962. - №6. – С. 183-185.
Миллер Г.Ф. История Сибири.– М., Л.: Акад. наук СССР, 1937. – Ч. 3. – 466 с.
Бейсенова Ә. Қазақстан табиғатын зерттеу және физикалық география идеяларының дамуы. – Алматы: Рауан, 1990. – 247 б.
Рычков П.И. Топография Оренбургской губернии. – Уфа, 1899. – 154 с.
Ханыков Я.В. О карте Миллера маршрута от Орска до Зюнгарского владения и обратно // Географические известия. – СПб., 1850. – 320 с.
Паллас П.С. Путешествие по разным провинциям российской империи. – СПб., 1786. – Ч. 2, кн. 2. – 344 с.
Сапаров Қ.Т. Павлодар облысының топонимикалық кеңістігі. – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ, 2007. – 308 б.
Жанұзақов Т. Орталық Қазақстанның жер-су аттары. – Алматы: Ғылым, 1989. – 256 б.
Құсайынұлы Қ. Қазақ шаруашылығы отаршылдық дәуірінде (XIX-XX ғғ.). – Алматы: Дәнекер, 2001. – 120 б
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2024 Гидрометеорология и экология
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
