СЫРДАРИЯ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАУШЫЛАРЫ НАРЫН МЕН ҚАРАДАРИЯ ӨЗЕНДЕРІ АҒЫНЫНЫҢ АНТРОПОГЕНДІК ӨЗГЕРУІ
Кілт сөздер:
су ағындысы, ағындының жыл ішіндегі өзгеруі, жылдық өтімдердің хронологиялық жүрісіАңдатпа
Нарын және Қарадария өзендері Орта Азияның сулылығы бойынша екінші орын алатын Сырдария өзенінің құраушылары болып табылады. Құраушылардың антропогендік режимі Сырдарияның режимін айқындайды. Өзбекстандағы су пайдаланудың негізгі көзі суғару болып табылатындықтан, оның үлесі 90 %-ға жуық, ағын режимі толығымен өзгеріске ұшырайды. Ағынның жыл ішіндегі таралуына және оның жылдан жылға ауытқу динамикасына Орта Азиядағы ең ірі екі су қоймасы, яғни Нарындағы – Тоқтағұл және Қарадариядағы – Андижан әсер етеді. Бұл су қоймаларының салынуының негізгі мақсаты суару болса, іс жүзінде энергетикалық мақсатта пайдаланылады. Мақалада аталған жағдайлар қарастырылған.
References
Бассейн реки Нарын. Физико-географическая характеристика. – Фрунзе: Изд. АН КиргССР, 1960. – 45 с.
Виноградов Ю.Б. Формирование поверхностного стока. // Изв. АН УзбССР, серия технических наук. – 1960. – №1. – 150 с.
Ильин И.А. Водные ресурсы Ферганской долины. – Л.: Гидроме-теоиздат. – 1959. – 247 с.
Основные гидрологические характеристики. – Т. 14. – Бассейн р. Сырдарьи. – Л.: Гидрометеоиздат, – 1974-1980 гг.
Паспорт к проекту Андижанского водохранилища. / Генеральные проектировщики институты «Средазгипроводхлопок» и «Узгипро-мелиоводхоз». – Ташкент. – 2000. – 23 с.
Стариков Н.П. Проблема режима эксплуатации водохранилищ в водном хозяйстве Узбекистана. [Электрон. ресурс]. – 2005. – URL: http://water-salt.narod.ru (дата обращения 20.10.2018).
Шульц В.Л. Реки Средней Азии. – Л.: Гидрометеоиздат. – 1965. – 691 с.
