ЕСІЛ ӨЗЕНІНІҢ СУ ТАСУ КЕЗІНДЕГІ АҒЫНДЫ КӨЛЕМІН БЕЙНЕЛЕРДІ ТАНЫП БІЛУ ӘДІСІ БОЙЫНША БОЛЖАУ
DOI:
https://doi.org/10.54668/2789-6323-2021-102-3-27-35Кілт сөздер:
су тасу кезіндегі ағынды көлемі, бейнелерді танып білу әдісі, су өтімі, ауа температурасы, атмосфералық жауын-шашындар, қар жамылғысындағы су қорыАңдатпа
Зерттеуде жұмысында 1 ақпан мен 1 наурызға кезеңдеріне арналған бейнелерді тану әдісімен Есіл өзенінің су тасқыны ағысының көлемін болжамдау нәтижелері келтірілген. Есептеулерде өзен ағындысы туралы, Есіл өзені – Турген гидрологиялық бекетіндегі су көлемі туралы деректер, сондай-ақ минималды ауа температурасы, атмосфералық жауын-шашын туралы болжаушылар ретінде, 1980...2020 жылдардағы көпжылдық кезеңдегі қар жамылғысындағы су қоры туралы онкүндік деректер пайдаланылды. Статистикалық талдау байқалған және болжанған мәндер арасындағы жақсы корреляцияны көрсетті: 1 ақпандағы болжам бойынша 0,76 және 1 наурыздағы болжам бойынша 0,80. Зерттеу нәтижесінде 1 наурыздағы мәліметтерге негізделген үлгіні тану әдісі бойынша болжау сапасы бойынша дәлірек нәтижелер көрсетті.
References
Алабян А.М., Зеленцов В.А., Крыленко И.Н., Потрясев С.А., Соколов Б.В., Юсупов Р.М. Оперативное прогнозирование наводнений на основе комплексного упреждающего моделирования и интеграции разнородных данных // Труды СПИИРАН. –
– Вып.4 (41). – С. 5-33.
Айзель Г.В., Гусев Е.М. Применение современных методов машинного обучения для расчетов речного стока с неизученных водосборов // Фундаментальные проблемы воды и водных ресурсов IV Всероссийской научной конференции с международным участием. – 2015. – С. 50-53.
Борщ С.В., Симонов Ю.А., Христофоров А.В., Чупин И.В., Юмина Н.М. Экстрополяция гидрографов как метод краткосрочного прогнозирования стока // Гидрометеорологические исследования и прогнозы. – 2018. – № 3 (369). – С. 74-86.
Вапник В.Н., Червоненкис А.Я. Теория распознавания образов. – М.: Наука, 1980. – 416 с.
Давлетгалиев С.К. Статистические методы обработки гидрологической информации: учебник / С.К. Давлетгалиев. – Алматы: Қазақ университеті, 2015. – 276 с.
Капотов А.А. Исследование водного режима почвогрунтов зоны аэрации, их промерзания, воднофизических и инфильтрационных свойств. // Труды ГГИ. – 1969. – Вып. 176. – С. 70-103.
Малыгин И.В. Методика прогноза образования ледовых заторов на реках на основе территории распознавания образов // Вестник Московского университета. Серия 5. География – 2014. – №3. – С . 43-47.
Мухин В.М. Методы прогнозирования притока воды в водохранилища за период весеннего половодья / В.М. Мухин // Труды Гидрометцентра России. Гидрометеорологические прогнозы. – 2014. – Вып. 351. – 108 с.
Паршин В.Н., Салов М.С. Весенний сток в бассейне р. Дона и его предвычесления. – Л.: Гидрометеоиздат, 1955. – 103 с.
Руководство по гидрологическим прогнозам. Долгосрочные прогнозы элементов водного режима рек и водохранилищ. – Л.: Гидрометеоиздат, 1989. – 355 с.
Руководство по гидрологической практике / Гидрология: от измерений до гидрологической информации. – ВМО №168. – 6-издание, 2011. – 314 с.
Руководящий документ 52.04.306-92 ОХРАНА ПРИРОДЫ. АТМОСФЕРА. РУКОВОДСТВО ПО ПРОГНОЗУ ЗАГРЯЗНЕНИЯ ВОЗДУХА ЦКБ ГМП № 306 от 10.03.92
СП-33-101-2003 Определение основных расчетных гидрологических характеристик. – М.: Госстрой России, ФГУП ЦПП, 2004.
Черногорова, Ю.В. Методы распознавания образов / Ю. В. Черногорова. – Текст : непосредственный // Молодой ученый. – 2016. – № 28 (132). – С. 40-43. – URL: https://moluch.ru/ archive/132/36964/ (дата обращения: 24.12.2020).
Шаночкин С.В. Применение распознающих систем в гидропрогнозах // Труды РГГМУ. – 1999. – Вып. 120 – С. 35-40.
Шорохова И.С., Кисляк Н.В., Мариев О.С. Статистические методы анализа: учебное пособие. – Екатеринбург: Издательство
Уральского университета, 2015. – 300 с.
Manual on Flood Forecasting and Warning // WMO-No. 1072. – Geneva, 2011. – 138 p.
Nash J.E. and Sutcliffe J.V. River flow forecasting through conceptual models, part 1-a discussion of principles // Journal of Hydrology. – 1970. – № 10. – С. 282-290.
Richard G. Allen, Luis S. Pereira, Dirk Raes, Martin Smith. FAO Irrigation and Drainage Pa-per No. 56. Crop Evapotranspiration. (guidelines for computing crop water requirements). – 300 p.
The Standardised PrecipitationEvapotranspiration Index data [electronic resource] URL: https://spei.csic.es/ (date of request:
09.2020).
